1000 voorbeelden
Als de leerlingen niet naar het bedrijf komen, dan komt het bedrijf wel naar de leerlingen. Dat is het motto van een groep ondernemende techniekbedrijven in Zeeland. ‘Leerlingen hebben totaal geen beeld bij het werk, maar als je ze meeneemt naar een nieuwbouwproject dan worden ze helemaal enthousiast.’
Zelf zijn ze dol op elektrotechniek en installatietechniek en ze willen die liefde voor het vak graag met jongeren delen: de vereniging Vrienden van Elektro- en Installatietechniek zet zich in om de banden tussen bedrijven en het technisch onderwijs in Zeeland aan te halen. De vereniging omvat twintig bedrijven en tien scholen. Bijkomend voordeel: daarmee creëren ze zelf een gestage instroom van technisch personeel in hun eigen bedrijven. Twee leden van de vereniging vertellen waarom het nuttig is om je als sector gezamenlijk in te zetten voor goede instroom en nauwe aansluiting bij het technisch onderwijs.
‘Personeel is ontzettend moeilijk te krijgen en daarom vind ik het belangrijk om dichter bij het vuur te zitten, bij de opleiding bedoel ik.’ Aan het woord is Jeanneke Schutte, mede-eigenaar van installatiebedrijf ITN Groep. Wat ITN Groep zoal doet? ‘We doen de installatietechniek voor grote renovatie- en nieuwbouwprojecten: gas, water en elektra. Daarnaast hebben we een serviceafdeling voor storingen, onderhoud en kleine klusjes aan je cv-ketel en je warmtepomp, maar we werken ook nauw samen met aannemers bij bouwprojecten.’
Ilze Poppe is directeur bij Poppe Installatietechniek, een werktuigkundig bedrijf dat zich vooral bezighoudt met verwarming, airconditioning en luchtbehandeling. Poppe is ook al jaren actief betrokken bij de ‘vrienden’. Zestig medewerkers telt haar bedrijf en dus is voortdurende instroom van personeel ontzettend belangrijk. ‘En dat is best wel mager in Zeeuws-Vlaanderen, daar moeten wij echt heel hard aan trekken.’
Ga naar de leerlingen toe
Mbo-opleiding Scalda is een belangrijke partij waar Zeeuwse techniekbedrijven mee samenwerken. Zij bieden Elektrotechniek aan op niveau 2 en 3 in BBL-vorm (werken en leren tegelijk) en niveau 4 in BOL-vorm (een beroepsopleidende leerweg waarbij je de hele week naar school gaat). Poppe: ‘Voor installatietechniek bieden ze alleen niveau 2 en 3 aan in BBL-vorm, dus werken en leren. Dat is dus lastig als we ook de havisten willen bereiken. Want ook voor hen zou het mooi zijn een passende opleiding in de regio te kunnen bieden in de richting van elektro- en installatietechniek.’
Wat de ‘vrienden’ heel slim doen is studenten werven nog vóórdat ze naar hun beroepsopleiding gaan. Zo komt Ilze Poppe in de klas voor een gastles om te vertellen wat installatietechniek inhoudt. ‘We stellen ons bedrijf voor en laten zien wat we allemaal doen. Het is de kunst om ook de leraar te enthousiasmeren voor ons vak.’ Nóg beter werkt het als Poppe met een groep leerlingen een nieuwbouwproject bezoekt en de jongeren kan laten zien hoe het werk er in de praktijk uitziet. ‘De leerlingen vinden dat heel erg leuk: hoe concreter je het maakt, hoe beter het aansluit. Jongeren hebben maar weinig beeld bij het begrip installatietechniek.’
De vereniging werkt verder aan verbetering van de onderwijskwaliteit. Schutte: ‘Wij geven aan wat er tekort komt, er zijn inmiddels veel korte lijntjes met de docenten waardoor het onderwijs heel goed aansluit op de praktijk. Kijk, de techniek staat niet stil. Domotica, duurzaamheid, dat zijn onderwerpen waar de opleiding op in moet spelen. Wij kunnen daarbij helpen.’ Poppe vult aan: ‘Laatst belt een docent VMBO-T me op, “we gaan iets doen met ventilatie, kunnen jullie me helpen?” Dan laten we de leerlingen in de klas nadenken over het thema en ideeën pitchen. Dat is echt de kracht van onze vereniging: dat we elkaar zo snel weten te vinden.’ Maar blijven investeren in de contacten is cruciaal, ‘Het lukt alleen als de lijntjes echt heel kort zijn.’
Gezelligheid en af en toe correctie
Schutte: ‘Want deze leerlingen gaan niet alleen naar school, ze moeten tegelijkertijd een werkplek bij een bedrijf regelen voor het praktijkdeel van de opleiding.’ Werkplekken, dat vormt geen knelpunt volgens Schutte. ‘Iedereen is aan het vechten om die ene leerling!’ Momenteel hebben ze bij ITN Groep zo’n 15 leerlingen rondlopen en op die manier organiseert het bedrijf een redelijke instroom van nieuwe technici. Dat is ook wel nodig, want je houdt altijd uitstroom, vertelt Schutte: ‘Er zijn altijd ervaren medewerkers die na 15 jaar toch iets anders willen gaan doen. We hadden er één die de verpleging inging, een ander koos ervoor om politieagent te worden.
Ook al concurreert ITN Groep met andere bedrijven om het beschikbare personeel, toch vindt ze het niet netjes als bedrijven aan elkaars medewerkers gaan lopen trekken, bijvoorbeeld door € 500 à € 600 per maand meer te bieden. ‘Ik doe dat niet en hoop dat de anderen dat ook niet doen. Je komt elkaar toch weer tegen bij de ‘vrienden’.’
Het vasthouden van de jonge gasten, daarvoor heeft Schutte een heel arsenaal aan middelen paraat: ‘We organiseren elk jaar een barbecue en een personeelsfeest, we maken een mooi kerstpakket en organiseren ook nog een kerstborrel.’ Gezelligheid is belangrijk, vertelt Schutte, maar soms moet ze ook als een strenge ouder optreden. ‘De leerlingen zijn vaak nog maar 16 jaar als ze beginnen met hun BBL-traject. Het zijn dan echt nog pubers die structuur nodig hebben en die je af en toe even op hun plaats moet zetten.’
Tips van de Vrienden van Elektro- en Installatietechniek:
- Investeer in goede relaties met andere bedrijven en opleidingen: korte lijntjes betekent dat je snel iets georganiseerd krijgt als dat nodig is.
- Ga personeel niet bij de ‘concullega’s’ wegpikken; werk liever samen aan een grotere instroom in het technisch onderwijs.
- Werf je toekomstige personeel nog vóórdat ze met hun opleiding beginnen: bijvoorbeeld door gastlessen op de middelbare school te houden en bouwprojecten te bezoeken met scholieren.
- Maak docenten enthousiast voor je vakgebied en je bedrijf.
- Wees aanwezig op alle open dagen van de opleiding waarmee je samenwerkt.
Maand van de 1000 voorbeelden
Tijdens de Maand van de 1000 Voorbeelden worden werkgevers, die kansen bieden aan mensen met een arbeidsbeperking, in het zonnetje gezet en anderen geïnspireerd om hun goede voorbeeld te volgen. Dit is het vijfde jaar op rij dat een Maand van de 1000 Voorbeelden wordt georganiseerd.
