Partnerbijdrage
Kunstmatige intelligentie kan ervoor zorgen dat we in de nabije toekomst nog maar twaalf uur per week hoeven te werken, volgens Alibaba-oprichter Jack Ma. Een opvallende voorspelling, omdat Jack Ma bekend staat als een aanhanger van het Chinese ‘996-model’: een zesdaagse werkweek van twaalf uur per dag.
Met dank aan Kasper Buiting, Senior Sector Econoom bij onze kennispartner ABN AMRO, voor het schrijven van deze blog.
De noodzaak van veel werken heden ten dage en de mogelijkheid van weinig werken in de toekomst kunnen prima samengaan. Er is een andere reden waarom de voorspelling van Jack Ma interessant is: hij is al eens eerder gedaan.
In 1930 schreef de econoom John Maynard Keynes het pamflet ‘Economic possibilities for our grandchildren’. In dit pamflet voorspelde hij dat binnen een eeuw mensen nog maar vijftien uur per week hoefden te werken. De belangrijkste reden was volgens hem dat werknemers door de technologische vooruitgang voor dezelfde productie veel minder uren hoefden te maken. Jack Ma zegt in feite hetzelfde: “I think people should work three days a week, four hours a day” en “I think that because of artificial intelligence, people will have more time to enjoy being human beings.”
Dit lijkt sterk op de voorspelling van Keynes. De vraag rijst dan: we zijn nu bijna negentig jaar verder, waarom werken we dan nog zoveel uren? Had Keynes het fout gezien?
Verlangen van de mens om erop vooruit te gaan onderschat
In een commentaar van de Amerikaanse denktank Cato Institute gaat Ryan Bourne hier dieper op in. Bourne geeft aan dat Keynes de technologische vooruitgang goed heeft ingeschat. We houden meer vrije tijd over. Dat komt deels omdat we veel minder tijd kwijt zijn aan het huishouden, dat vroeger een tijdvreter was. Keynes heeft ook goed ingeschat dat we minder zijn gaan werken. Het aantal gewerkte uren per persoon is in vrijwel de gehele westerse wereld gedaald, alleen bij lange na niet zo drastisch als Keynes had verwacht.
Wat Keynes namelijk heeft onderschat, zoals ook wordt betoogd in deze boekrecensie uit 2008 in The Guardian, is het verlangen van de mens om erop vooruit te gaan. Als iemand de keus voorgelegd krijgt tussen minder werken tegen gelijkblijvende inkomsten of meer werken en meer verdienen, kiest hij of zij toch vaak voor het laatste. Mensen willen zichzelf en hun gezin namelijk de beste producten, diensten en vakanties kunnen veroorloven. Dat is hen meer waard dan vrije tijd. Bovendien zijn er door de technologische vooruitgang allerlei mooie dingen te krijgen die vroeger niet bestonden. Daarnaast geeft werk eigenwaarde en statuur ten opzichte van andere mensen en – last but not least – mensen vinden werk vaak ook gewoon leuk. Je zou in theorie dus wel korter kunnen werken, maar er zijn redenen te over om uren te blijven maken.
Geen werk meer te doen?
Dan rest de vraag: wat als mensen wel willen werken, maar er geen werk meer te doen valt? Robotisering, kunstmatige intelligentie en automatisering worden vaak in verband gebracht met de teloorgang van banen. Er wordt onder economen veel gediscussieerd of banen daadwerkelijk massaal gaan verdwijnen (vooralsnog niet) en welke maatregelen dan genomen kunnen worden, zoals het invoeren van een basisinkomen. Daar is voorlopig nog geen consensus over.
Maar als het aan de werkende mens zelf ligt, werkt hij of zij het liefst nog even door.
ABN AMRO is strategisch kennispartner van VNO-NCW Brabant Zeeland. Voor de inhoud en organisatie van de Academy Masterclasses voor ondernemers en bij de uitvoering van bepaalde dossiers werken we samen met vaste partners. Door deze samenwerking kunnen we gebruik maken van de kennis, ervaring en faciliteiten van deze bedrijven.
Samenwerkende partners van VNO-NCW Brabant Zeeland >
Meer over het thema Arbeidsmarkt en onderwijs >
