Op de werkkamer van Wim de Laat (60 jaar) springen de afbeeldingen van leden van de Rolling Stones direct in het oog. ‘De Stones en The Protein Brewery hebben iets gemeen’, opent Wim het gesprek. ‘Zij hebben met muziek geëxperimenteerd, wat nog niemand had gedaan. De vernieuwing van de Stones, leidde tot disruptie. Met onze innovatie op het gebied van diervrije eiwitten en passie voor micro-organisme schudden wij óók de markt geleidelijk op.’ The Protein Brewery is als start-up actief in de agrifoodtech-sector. Door gebruik te maken van fermentatietechniek kunnen zij voedseleiwitten produceren die dieren in de voedselketen overbodig maken.
Tekst: Ton Gimbrère | Foto’s: Joris Buijs Fotografie ©
Plantaardig alternatief voor dierlijke eiwitten
Het eigen product Fermotein is een plantaardig alternatief voor dierlijke eiwitten en heeft een uitstekende voedingswaarde en een duurzaam profiel. ‘Wij veroorzaken geen uitstoot van stikstof en dierenleed’ legt Wim uit. ‘In een natte vorm kunnen de plantaardige eiwitten worden gebruikt voor bijvoorbeeld vleesvervangers en ijs. In poedervorm kan het worden toegevoegd aan deegwaren, zoals pasta. Het kan vervaardigd worden uit gewassen zoals cassave, maïs, aardappelen, suikerriet en suikerbieten, zodat het wereldwijd geproduceerd kan worden.’ Onlangs haalde het Bredase bedrijf 22 miljoen euro op bij investeerders voor de verdere ontwikkeling van het gepatenteerde product. ‘Op dit moment werken zo’n 25 mensen aan de innovatie, met een omzet die nihil is. Eind volgend jaar verwachten wij de eerste omzet en over 3 jaar werken we vanuit een nieuwe locatie met 100 medewerkers’, licht Wim toe.
100% circulair
De ouders van Wim hadden een gemengd boerenbedrijf in Made. ‘Het bedrijf werkte 100% circulair. Mijn interesse in de agrarische sector mondde uit in een studie aan de landbouwuniversiteit, waar ik mij verdiepte in biotechnologie.’ Na de studie stond hij aan de wieg van innovaties bij Gist-Brocades DSM en Soiltech. In 2010 zette de biotechnoloog de eerste stap in het ondernemerschap en de wereld van consultancy. ‘Door deelname aan een food challange in 2017 ontstond het idee om eiwitten uit reststromen te halen van bietenpulp en aardappelstoomschillen, als antwoord op de schade die de sojateelt veroorzaakt in de oerwouden.’ Door contacten met onder andere Jaap Korteweg (de Vegetarische Slager) werd het product al snel gezien als een waardevol ingrediënt om vleesvervangers te maken.
Talent aantrekken
In de komende drie jaar moet het start-up bedrijf talenten aantrekken. ‘Het is lastig om met salaris te concurreren met bedrijven als Shell en DSM. Daarom hebben we voor medewerkers een stock option plan, vanuit de gedachte dat iedereen die bijdraagt, meedeelt in opties. Daarnaast maakt de krapte op de woningmarkt het moeilijk om talenten naar Breda te trekken.’ Het organisatiemodel is daarentegen een trigger om bij The Protein Brewery te gaan werken. ‘Onze eerste medewerker merkte op dat hij een hekel heeft aan hiërarchie. Toen het bedrijf 12 medewerkers telde, moesten we een organisatiestructuur kiezen. Het werd een purpose-driven organisation, waarbij de organisatie is ingericht rond één gemeenschappelijk doel. De purpose is datgene waarvoor je werkt. Je gaat je tijd, energie en talent inzetten voor dit doel, waarmee je een wezenlijke bijdrage levert aan verandering in de wereld. Binnen de aan jouw toebedeelde rollen heb je autonomie, zeggenschap en ownership. Dat werkt motiverend, biedt meer werkplezier en is ook heel helder’, verduidelijkt Wim. Voor de invoering van dit model liet de organisatie zich adviseren. Via een bottom-up proces zijn de taken en rollen gedefinieerd.
Onderwijs terughoudend
Op mijn vraag of het onderwijs deze ontwikkelingen in food heeft omarmd, vertelt Wim: ‘Vega en vegan zijn niet meer weg te denken in de retail en horeca. Opleidingen zijn echter terughoudend om ze in het curriculum in te brengen. Dat is erg jammer, wat juist het onderwijs zou leidend moeten zijn.
Hier banen creëren
Brabant kent veel high innovation industries. De kennis die we hier opbouwen moeten we behouden voor ons land en niet aan buitenlandse investeerders op een presenteerblaadje aanbieden. Dat vraagt om binnenlandse investeerders en ondersteuning vanuit de overheid. Zo kunnen we hier banen creëren.’
Toekomst
Voor de toekomst heeft Wim zijn keuze al gemaakt. ‘Ik wil weer als boer circulair gaan ondernemen. Ik ga de schillen op de boerderij verwerken en halffabricaten leveren aan The Protein Brewery. Zo is de cirkel weer rond’, zegt hij opgewekt.
Krachtvoer Wim de Laat:
- Check periodiek of het organisatiemodel aan vervanging toe is. Kies voor een bottom-up aanpak en laat je door experts adviseren.
- Als je met de salarisschaal niet kunt meten met grote bedrijven, bied dan andere voorwaarden om mensen te binden, zoals met een stock option plan.
- Kies voor een krachtig persoon of personen, om als markant rolmodel van de bedrijfscultuur te fungeren.
Bredaas Turfje, ’t Bakkertje op de Hoek in Breda
Het Bredaas turfje verwijst naar het verhaal van Maurits van Nassau, de latere Prins van Oranje in 1590. Het verhaal trekt een aardige parallel met het verhaal van het Paard van Troje. Maurits van Oranje voer met een turfschip vol verstopte soldaten het door de Spanjaarden bezet kasteel van Breda binnen. Daar versloegen zij de Spanjaarden en namen Breda in.