ABAB Legal
De coronacrisis kan voor de uitvoering van lopende contracten grote gevolgen hebben. Dit geldt ook voor duurovereenkomsten, zoals huurovereenkomsten. U kunt een duurovereenkomst tussentijds opzeggen als er sprake is van een onvoorziene omstandigheid. Is corona een onvoorziene omstandigheid?
Reinier-John Koopma, Senior jurist ondernemingsrecht ABAB Legal
Contractsvrijheid
In het Nederlandse (handels)recht geldt een grote mate van contractsvrijheid. Zakelijke contractspartners zijn in feite vrij om af te spreken wat zij willen. Hierdoor ontstaat grote flexibiliteit en kunt u met andere partijen afspreken wat in uw specifieke situatie het best past. Hierbij is het wel van belang dat u elkaar aan de gemaakte afspraken kunt houden. Een duurovereenkomst is hiervan een voorbeeld. Dit is een overeenkomst waarbij partijen zich over en weer hebben verbonden om prestaties te verrichten die voortdurend, telkens terugkerend of opeenvolgend zijn. Alhoewel in de praktijk de meeste duurovereenkomsten voor vijf of tien jaar worden afgesloten, komen langere perioden ook regelmatig voor. Dat betekent niet dat partijen voor de gehele duur van de overeenkomst aan elkaar verbonden blijven. Zo kan een faillissementscurator op grond van de wet de huur opzeggen met inachtneming van een opzegtermijn van drie maanden. Ook zijn er altijd omstandigheden denkbaar dat de ene partij onder de gemaakte afspraken uit wil of moet komen, zoals tegenvallende omzetten door corona.
Onvoorziene omstandigheid
In de wet is de bepaling omtrent de onvoorziene omstandigheden opgenomen. Dit houdt in dat één van de partijen de mogelijkheid heeft om een contract open te breken als zich onvoorziene omstandigheden voordoen. Een onvoorziene omstandigheid is een omstandigheid die contractspartijen bij het sluiten van het contract niet hebben voorzien en die zodanig zijn dat instandhouding van het contract op grond van de redelijkheid en billijkheid van de ander niet kan worden verwacht.
Corona: onvoorziene omstandigheid
Uit de praktijk blijkt dat een beroep op onvoorziene omstandigheden vrijwel niet werd gehonoreerd. Zo is bijvoorbeeld de kredietcrisis van 2008 niet te beschouwen als een onvoorziene omstandigheid: een crisis behoort tot het normale ondernemersrisico van de huurder. De coronacrisis is onder omstandigheden wel te beschouwen als een onvoorziene omstandigheid. In diverse rechterlijke uitspraken valt het volgende op:
- Er is sprake van een fundamentele verstoring van het evenwicht van de overeenkomst, waarbij de beschikbaarstelling van het gehuurde voor de huurder iedere zin heeft verloren, omdat het gehuurde niet geëxploiteerd kan worden als gevolg van een voor risico van de verhuurder komend gebrek.
- De economische problemen door een wereldwijde pandemie zijn – anders dan bij een economische crisis – niet inherent aan schommelingen in de markt waarin partijen zich begeven. Deze schommelingen vallen niet binnen het normale ondernemersrisico zodat de gevolgen van de coronacrisis niet (uitsluitend) voor rekening van de huurder behoren te komen.
- Er moet wel worden vastgesteld dat ongewijzigde instandhouding niet redelijk is. Dat wordt bepaald aan de hand van de maatschappelijke positie en onderlinge verhoudingen en de aard en ernst van betrokken belangen, waarbij gekeken wordt naar de omvang van het verlies van de huurder, de financiële positie van de huurder voor de crisis en hoe afhankelijk de verhuurder voor de huurinkomsten voor de financieringslasten is.
Op grond van de diverse rechtelijke uitspraken is duidelijk dat er rekening gehouden wordt met de gevolgen van de coronacrisis op bestaande duurovereenkomsten. Echter, enkel het feit dat er sprake is van een crisis wil nog niet zeggen dat er daarom sprake is van onvoorziene omstandigheden. Let er daarom op dat de coronacrisis op zichzelf een onvoldoende argument is om duurovereenkomsten aan te tasten. Er wordt gekeken naar de belangen van beide partijen.
Voor de inhoud en organisatie van onze Academy bijeenkomsten, masterclasses en communities voor ondernemers en bij de uitvoering van bepaalde dossiers werken we samen met vaste partners. Door deze samenwerking kunnen we gebruikmaken van de kennis, ervaring en faciliteiten van deze bedrijven.
