Zeeland
‘Als minister De Jonge Zeeland niet expliciet noemt in zijn plannen voor grootschalige woningbouw, zou ik daar niet rouwig om zijn’. Deze uitspraak van Taco van Hoek*, directeur van het EIB (Economisch Instituut voor de Bouw) roept de vraag op of Zeeland vol is? Moeten wij als Zeeland het standpunt van de directeur van het EIB in Amsterdam volgen?
Geschreven door: Eric de Ruijsscher, voorzitter VNO-NCW Zeeland
De vraag raakt Zeeland vol? is eigenlijk niet objectief te beantwoorden. Het zijn de omstandigheden die bepalen of er ruimte is voor nieuwbouw, en dat is meer dan alleen fysieke ruimte. Daarom wil ik de vraag opknippen in drie facetten: brede welvaart, economie en positionering, die de noodzaak voor meer woningbouw onderschrijven.
Huizen voor leefbaarheid
Als eerste de brede welvaart. Onderwijs, cultuur, zorg, openbaar vervoer, dit zijn allemaal voorbeelden van voorzieningen die bijdragen aan de welvaart van onze inwoners. Zoals iedereen weet staan deze voorzieningen stuk voor stuk onder druk in Zeeland. Het inwonertal van Zeeland bedraagt nu 390.000 en is te laag om de leefbaarheid van de regio op peil te houden, of eigenlijk te verbeteren. Daarnaast vergrijst de bevolking en trekken jongeren weg.
Het hoger onderwijs in Zeeland is inmiddels ook afhankelijk van studenten van buiten Nederland, zelfs van buiten de EU. De ziekenhuiszorg wordt stelselmatig uitgekleed en verder gecentraliseerd buiten de provincie. En de meest recente busconcessie was zelfs zo onaantrekkelijk, dat vervoerders geen brood meer zien in de dienstregeling in Zeeland. Zeeland heeft zeker 450.000 inwoners nodig om de leefbaarheid van de regio en de kernen op peil te houden.
Meer werk dan inwoners
Als tweede de economie. In het artikel in de PZC wordt hoogleraar Housing Systems Peter Boelhouwer van de TU Delft ingebracht als expert. En ik citeer: “Een ander punt is de werkgelegenheid. De bewoners van die nieuwbouwhuizen moeten wel in de nabije omgeving kunnen werken, als je niet wil dat mensen op en neer blijven rijden”. De heer Boelhouwer gaat daarbij voorbij aan het feit dat Zeeland eigenlijk meer werk dan inwoners heeft. De Zeeuwse arbeidsmarkt is al sinds vele jaren de krapste van Nederland. En het UWV Zeeland heeft recent nog de noodklok geluid in verband met de vergrijzing. Vooral sectoren als zorg & welzijn, industrie, techniek, openbaar bestuur en onderwijs kunnen hun borst natmaken: ”Daar werken momenteel veel 60-plussers die de arbeidsmarkt binnen een paar jaar verlaten.”
Even terug naar het vorige punt. Als de bus niet meer rijdt, de klaslokalen leeg blijven en de ouderen niet meer verzorgd worden, dan is dat in veel gevallen omdat er geen chauffeurs, leraren of verzorgenden in de provincie meer zijn. Hoezo naar de Randstad rijden voor werk?
Zeeland is dichterbij dan je denkt
Tot slot de geografische ligging. Zeeland ligt, volgens diezelfde hoogleraar Boelhouwer, te ver van de Randstad om mensen te trekken. Een korte blik op de toekomstige woningbouwlocaties die minister Hugo de Jonge heeft aangewezen, leert dat de geografische afstand van die gebieden tot de Randstad geen struikelblok vormde. De ligging ten opzichte van de Randstad wordt vooral gewaardeerd op de goede verbindingen en daarmee de reistijd.
Voor de duidelijkheid een overzichtje van de afstand van de door de minister genoemde regio’s tot de Randstad**:
- Twente: minimaal 130 km>, 1 uur 20 minuten>
- Zuid-Limburg: 160 km>, 1 uur 40 minuten>
- Groningen-Assen-Emmen: 165 km>, 1 uur 35 minuten>
Ter vergelijking, Goes ligt 88 kilometer van de Randstad, die per trein in 1 uur en 10 minuten is te bereiken. Zeeland ligt overigens midden tussen de Randstad en de Vlaamse Ruit. Dat gezegd hebbende kunnen de verbindingen tussen Zeeland en de ommelanden zeker nog beter, maar waar een wil is, is een weg (of spoor).
Deel onze trots met de Zeeuwen van morgen
Dan terug naar de centrale vraag: Raakt Zeeland vol? Mijn antwoord hierop is: Nee, Zeeland raakt niet vol, maar als we niets doen raakt Zeeland wel leeg. Zeeland heeft mensen nodig voor de instandhouding van cruciale voorzieningen en om onze economie draaiend te houden. Zeeland zit in een unieke positie om mensen uit de Randstad en België te trekken, mits de verbindingen met deze gebieden verbeteren. Zonder deze mensen kunnen we belangrijke voorzieningen niet meer overeind houden en komt onze economie in een neerwaartse spiraal terecht. Grootschalige woningbouw en bijbehorende infrastructuur is de enige manier waarop Zeeland mee kan in de vaart der volkeren. Kies voor groei en wees trots op je provincie en deel deze trots met de Zeeuwen van morgen.
Eric de Ruijsscher,
Voorzitter VNO-NCW Zeeland
* Op donderdag 17 oktober stond een artikel in de PZC getiteld Kans op massale nieuwbouw klein. In het artikel gaat directeur van het EIB (Economisch Instituut voor de Bouw) Taco van Hoek in op de plannen van Hugo de Jonge voor grootschalige woningbouw, hij zegt in het artikel: “Als minister De Jonge Zeeland niet expliciet noemt in zijn plannen voor grootschalige woningbouw, zou ik daar niet rouwig om zijn”.
** Afstand over de weg (km) en spoor (tijd) naar dichtstbijzijnde grote stad in de Randstad.
