Partnerbijdrage
Voor ondernemers lijkt het op het eerste oog aantrekkelijk om aansprakelijkheid volledig uit te sluiten in de algemene voorwaarden via een zogeheten exoneratiebeding. Op die manier kan een opdrachtgever of klant u niet aansprakelijk stellen voor enige vorm van schadevergoeding uit welke hoofde dan ook. Maar is dat eigenlijk wel toegestaan?
Tekst: Romana Soekarnsingh, jurist ondernemingsrecht bij ABAB Legal
Wetgeving
Om te kijken of volledige uitsluiting van aansprakelijkheid is toegestaan gaan we terug naar de basis, wetgeving.
Een exoneratiebeding kan niet eenzijdig worden opgelegd. De wederpartij moet dit beding eerst aanvaarden. Om die reden is het van belang om de algemene voorwaarden op juiste wijze van toepassing te verklaren in uw offerte of de overeenkomst. Als uw opdrachtgever of klant de offerte aanvaardt of ondertekent, zijn de algemene voorwaarden van toepassing en is de aansprakelijkheidsclausule dus aanvaard door de wederpartij.
Let op: voor consumenten gelden andere regels
Als u zaken doet met consumenten, kunt u niet volledig uw aansprakelijkheid uitsluiten in uw algemene voorwaarden. Een consument wordt namelijk gezien als zwakkere partij en dient beschermd te worden tegen professionals. Om die reden heeft de wetgever de zwarte en grijze lijst geïmplementeerd.
Zwarte en grijze lijst
De zwarte lijst bevat bedingen die onredelijk bezwarend zijn om op te leggen aan een consument. Als u deze bedingen opneemt in uw algemene voorwaarden, zijn deze automatisch niet geldig (ofwel nietig). De grijze lijst bevat bedingen waarvan het vermoeden bestaat dat ze onredelijk bezwarend zijn. Als u een dergelijk beding opneemt, is de kans groot dat ook deze niet geldig wordt verklaard, zo blijkt uit de rechtspraak.
Verder mag de aansprakelijkheidsclausule geen aansprakelijkheid uitsluiten of beperken als schade het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid. Ook mag een aansprakelijkheidsclausule nooit in strijd zijn met de wet, openbare orde of goede zeden.
Wanneer mag volledige uitsluiting van aansprakelijkheid wel?
Als u met een andere ondernemer handelt, wordt u gezien als gelijkwaardige partijen. Een ondernemer wordt geacht deskundig genoeg te zijn om zelf onderzoek te doen naar zijn contractspartij en de onderliggende voorwaarden te beoordelen. Daarnaast geldt, als ondernemers onderling handelen, het beginsel van contractsvrijheid.
Uitsluiting moet redelijk en billijk zijn
Contractsvrijheid houdt in dat u uw aansprakelijkheid volledig kan uitsluiten in uw algemene voorwaarden met betrekking tot zakelijke klanten, maar de uitsluiting is wel aan bepaalde voorwaarden verbonden. De volledige uitsluiting van aansprakelijkheid moet voldoen aan de maatstaven van redelijkheid en billijkheid. Of volledige uitsluiting redelijk en billijk is, hangt af van de omstandigheden van het geval. Het is daarom van belang om een exoneratiebeding duidelijk en ondubbelzinnig te formuleren, anders loopt u het risico dat deze alsnog wordt vernietigd of nietig wordt verklaard en niet geldig is.
Aansprakelijkheidsverzekering
De meeste ondernemers sluiten een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering af. Het is goed om in dat geval in de algemene voorwaarden de aansprakelijkheid te beperken tot het bedrag dat de verzekeraar uitkeert als de wederpartij een geldige aansprakelijkheidsclaim indient. Het is van belang om de aansprakelijkheid ook te beperken als de verzekeraar niet uitkeert. Hiervoor kunt u de aansprakelijkheid beperken tot het factuurbedrag van de overeenkomst of offerte met een aanvulling van een maximum uit te keren bedrag. Dit bedrag moet wel redelijk zijn. Het maximumbedrag baseert u bij voorkeur (indien mogelijk) op de prijs van een gemiddelde opdracht.
Conclusie
Het is bij zakelijke klanten toegestaan om uw aansprakelijkheid volledig uit te sluiten, maar de uitsluiting moet concreet en redelijk zijn. Of de uitsluiting redelijk is, hangt af van de omstandigheden van het geval. Als het niet redelijk is, is het exoneratiebeding niet geldig en loopt u het risico om voor alle schade op te draaien.
Het is daarom raadzaam om de aansprakelijkheid in uw algemene voorwaarden te beperken tot het bedrag dat de verzekeraar uitkeert, het factuurbedrag en/of een maximumbedrag.
Voor de inhoud en organisatie van onze Academy bijeenkomsten, masterclasses en communities voor ondernemers en bij de uitvoering van bepaalde dossiers werken we samen met vaste partners. Door deze samenwerking kunnen we gebruikmaken van de kennis, ervaring en faciliteiten van deze bedrijven.
