Partnerbijdrage
In de afgelopen jaren is het voor werkgevers steeds duurder geworden om hun contract voor een middelloonregeling met een verzekeraar te verlengen. De belangrijkste oorzaak daarvan is de lage rente. Als gevolg hiervan zijn veel werkgevers overgestapt naar premieovereenkomsten, ook wel beschikbare premie of DC genoemd. Andere werkgevers hebben er – vaak in overleg met de medezeggenschap – voor gekozen om hun middelloonregeling voort te zetten bij een Algemeen Pensioenfonds (APF). De Wet toekomst pensioenen (Wtp) maakt de situatie nu wel ingewikkeld.
Zekerheid of indexatie?
Een werkgever die overwoog om de middelloonregeling voort te zetten bij een APF, maakte een afweging tussen enerzijds het verlies aan zekerheid en aan de andere kant de kans op indexatie. Terwijl bij een verzekeraar alle opgebouwde pensioenen gegarandeerd zijn, is dat bij een APF niet het geval. Als de dekkingsgraad daar erg laag wordt, kunnen in het uiterste geval de opgebouwde pensioenen verlaagd (gekort) worden. Dat werkt overigens ook de andere kant op: als de financiële situatie van het APF goed genoeg is, kunnen de opgebouwde pensioenen door middel van indexatie verhoogd worden. Bij een verzekeraar blijft de hoogte van het pensioen ook in die situatie gelijk. Een oplopende inflatie is dus ongunstig voor pensioen bij een verzekeraar; het verliest dan immers waarde.
Per 2017 alleen nog opbouw in een premieovereenkomst
Deze situatie laat zien dat een middelloonregeling bij een APF een goed alternatief kan zijn. Alleen zorgt het Pensioenakkoord nu voor flinke complicaties. Zo mag nieuw pensioen straks alleen nog opgebouwd worden in een premieovereenkomst; uiterlijk 1 januari 2027 moeten alle middelloonregelingen zijn omgezet naar zo’n premieovereenkomst. En ook het verleden wordt aangepakt: alle opgebouwde pensioenen worden standaard omgezet naar het nieuwe pensioenstelsel (invaren). Maar als je een middelloonregeling inbrengt in een premieovereenkomst gaat de zekerheid verloren. Hoewel men verwacht dat dit tot significant hogere pensioenuitkomsten leidt, gaan de pensioenen wel fluctueren.
Socials partners moeten kiezen
Volgens de Wtp moet het besluit voor invaren worden genomen door de sociale partners. En datzelfde geldt voor de keuze van een nieuwe contractvorm. Er zijn namelijk twee varianten van de nieuwe premieovereenkomst. Aan de ene kant het flexibele contract, dat heel sterk op de bestaande premieovereenkomst lijkt. Aan de andere kant het solidaire contract, met verstrekkende solidariteitskenmerken en risicodeling. Als er niet wordt ingevaren, vereist de toezichthouder een expliciete en uitgebreide toelichting.
Uitkomst niet voor iedere werkgever gelijk
Dit soort besluitvorming is te overzien bij een ondernemingspensioenfonds (OPF), waar sprake is van één werkgever of meerdere gelieerde ondernemingen. Hetzelfde geldt voor een bedrijfstakpensioenfonds (BPF), waar de sociale partners in de branche hierover gaan (voor de volledigheid maken we hierbij wel een voorbehoud voor vrijwillige aansluitingen bij een BPF, ook daar is de situatie ingewikkelder).
Bij verschillende APF’en is de situatie complexer: zij hebben collectiviteitskringen ingesteld met daarin de pensioenregelingen van verschillende werkgevers. Voor een deel van die pensioenregelingen wordt nog pensioen opgebouwd, voor een ander deel niet meer. De sociale partners moeten per werkgever besluiten hoe ze moeten omgaan met invaren. Voor de APF’en leidt dit tot een ingewikkelde situatie: de uitkomst zal niet bij iedere werkgever hetzelfde zijn. Daarnaast hebben niet alle werkgevers een pensioenadviseur.
Eigenlijk geen keuze
Maar wat gebeurt er als niet alle werkgevers in een collectiviteitskring tot dezelfde beslissing komen. Hoe gaat een APF daarmee om? Stel dat een beperkte groep liever de opgebouwde pensioenen in het huidige stelsel houdt. Dat moet in principe kunnen. Alleen heeft dat, naast praktische gevolgen, ook consequenties voor de zekerheid van deze pensioenen. Nu worden de kosten voor de kring verdeeld over een grote groep; en datzelfde geldt voor de risico’s. Maar als er maar een paar werkgevers in het huidige stelsel overblijven, nemen de kosten en de risico’s per werkgever toe. En daarmee worden de opgebouwde pensioenen van hun (voormalige) medewerkers minder zeker. De kans op korten kan dan zelfs reëel worden. Dat is uiteraard ook niet wenselijk. Werkgevers hebben dus eigenlijk geen keuze.
Gevolgen voor de toekomst
Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de toekomstige pensioenregeling. Als werkgevers een middelloonregeling hebben die wordt uitgevoerd door een pensioenfonds – dus ook door een APF – kunnen ze geen gebruik maken van de eerbiedigende werking. Omdat ze over moeten naar een leeftijdsonafhankelijke premie is er compensatie nodig. Daarom gaan sommige werkgevers nog snel voor dit jaareinde over naar een premieovereenkomst met een leeftijdsafhankelijke staffel. Maar als zij die regeling niet bij hetzelfde APF onderbrengen, wordt invaren in de toekomst weer moeilijker.
Deze materie is heel complex en ligt op het snijvlak van verzekerde regelingen en pensioenfondsen. Dat maakt het uitermate uitdagend en daarom is het belangrijk dat werkgevers met een middelloonregeling bij een AFP zich laten bijstaan door een goede adviseur. Door de brede klantenbasis hebben de adviseurs van Aon op beide vlakken veel kennis en ervaring. Wilt u meer hierover weten? Neem dan direct contact op met Astrid van Helvoort, Director Business Development bij Aon.
Vragen of meer informatie?
Astrid van Helvoort
Director Business Development Aon
Voor de inhoud en organisatie van onze Academy bijeenkomsten, masterclasses en communities voor ondernemers en bij de uitvoering van bepaalde dossiers werken we samen met vaste partners. Door deze samenwerking kunnen we gebruikmaken van de kennis, ervaring en faciliteiten van deze bedrijven.
