Per 1 januari 2023 treedt naar verwachting de nieuwe Omgevingswet in werking. Wat verandert er voor u als ondernemer?
Joop van Berkel, Senior jurist vastgoedrecht, ruimtelijke ordening en milieu ABAB Legal
Met de Omgevingswet wil de overheid de regels voor de fysieke leefomgeving vereenvoudigen en samenvoegen. Ook moet de wet duurzame projecten stimuleren en gemeenten, provincies en waterschappen meer ruimte geven om hun beleid af te stemmen op de behoeften en doelstellingen van hun omgeving.
De bedoeling is om met de nieuwe Omgevingswet te komen tot één wet, met vier algemene maatregelen van bestuur en zo’n tien ministeriële regelingen. In de nieuwe wet komen ook nieuwe (kern)instrumenten voor de overheid om sturing te geven aan het (ruimtelijk) beleid: algemene rijksregels, omgevingsvisie, programma’s, centrale regels, omgevingsvergunning en projectbesluit.
Een van de belangrijkste termen is ‘fysieke leefomgeving’. Hieronder vallen bouwwerken, water, watersystemen, bodem, lucht en natuur. Daarnaast wordt in de wet gesproken over ‘activiteiten’. Burgers, bedrijven en overheden kunnen activiteiten uitvoeren die de fysieke leefomgeving beïnvloeden. In de Omgevingswet staan regels over deze activiteiten, zoals de omgevingsplanactiviteit, technische bouwactiviteit en milieubelastende activiteiten.
Naast de vaststelling van de Omgevingswet worden er vier algemene maatregelen van bestuur vastgesteld: het omgevingsbesluit, het besluit kwaliteit leefomgeving, het besluit activiteiten leefomgeving en het besluit bouwwerken leefomgeving. Deze geven een nadere uitwerking van de regels die gelden voor activiteiten.
Momenteel kennen we het bestemmingsplan (op provinciaal en waterschapsniveau de Omgevingsverordening). Deze worden in de toekomst niet langer meer gehanteerd. Gemeenten moeten binnen negen jaar een omgevingsplan vaststellen. Er komt slechts één omgevingsplan per gemeente. Onder de nieuwe wet zal het straks eenvoudig digitaal te achterhalen zijn welke regels op welke plek gelden. Een ander verschil tussen het bestemmingsplan en het omgevingsplan is de manier waarop bestemmingen worden toebedeeld en de mate waarin onderzoek moet worden gedaan bij de vaststelling van het plan. Daarnaast laat een omgevingsplan ruimte om ‘bestemmingen’ op een later moment in te vullen. Ook kan een gemeente ervoor kiezen een meldingsplicht in combinatie met algemene regels toe te passen in plaats van een vergunningplicht of in het omgevingsplan zelf vergunningvrije activiteiten aan te wijzen.
De Omgevingswet brengt een duidelijke wijziging aan als het gaat om de ‘bouwvergunning’.
Bouwen wordt gescheiden in een technisch en ruimtelijk deel. De technische bouwactiviteit gaat over de toets van een aanvraag aan de regels voor de technische bouwkwaliteit uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Bijvoorbeeld de constructieve veiligheid van een bouwwerk. Hierdoor zijn er meer technische bouwactiviteiten vergunningvrij, omdat ruimtelijke randvoorwaarden niet langer een rol spelen. De toets van het bouwen van een bouwwerk voor het ruimtelijk bouwen, in stand houden en gebruiken van een bouwwerk aan het omgevingsplan noemen we een omgevingsplanactiviteit voor een bouwwerk. Voorbeelden zijn de bouwhoogte en het bebouwingspercentage, maar ook regels over het uiterlijk van een bouwwerk (welstand) en de functietoedeling in het omgevingsplan.
Voor de inhoud en organisatie van onze Academy bijeenkomsten, masterclasses en communities voor ondernemers en bij de uitvoering van bepaalde dossiers werken we samen met vaste partners. Door deze samenwerking kunnen we gebruikmaken van de kennis, ervaring en faciliteiten van deze bedrijven.