‘Maak werkgeverschap weer aantrekkelijk’ | Raymond Kouwenberg | Schoonmaakbedrijf Klien

Werkgevers vervullen een belangrijke rol in de samenleving. Maar het werkgeverschap wordt er niet makkelijker op. Werkgevers lopen veel risico, hun imago is niet al te best en sociale activiteiten van bedrijven krijgen bij het grote publiek nog niet de waardering die ze verdienen. Is het nog leuk om werkgever te zijn? ‘Ja’, zegt Raymond Kouwenberg van schoonmaakbedrijf Klien. ‘Maar maak het werkgeverschap weer aantrekkelijk.’

Trek het je aan

Het vuur brandt in Kouwenberg. Hij wil de wereld laten zien dat de nieuwe werkgever midden in het leven staat en om het leven geeft. Maar dat er tegelijk cruciale ingrepen door de politiek nodig zijn om werkgevers deze maatschappelijke rol te laten vervullen:

Werkgeverschap verschrikkelijk?

Kouwenberg is een positief ingestelde ondernemer, zoals bijna alle ondernemers. Toch had hij bijna het bijltje erbij neergegooid. Langslepende rechtszaken met medewerkers tastten zijn rechtvaardigheidsgevoel zo aan, dat hij het liefst de deur van zijn bedrijf achter zich had gesloten: ‘Een medewerker meldde zich ziek, een week na zijn proeftijd. Bewuste opzet, maar van de rechter moest ik betalen. Een andere medewerker ontsloeg ik vanwege diefstal op staande voet. Bewijs genoeg, maar pas acht jaar later gaf de Hoge Raad me gelijk. De doodsbedreigingen en grof geweld aan mijn huis werden ondertussen van tafel geveegd, omdat de officier van justitie een fout had gemaakt. Op dat moment dacht ik: het werkgeverschap is zó verschrikkelijk, zó onrechtvaardig. Niemand moet het ooit nog in zijn hoofd halen om werkgever te willen worden.’ Een geluid dat Kouwenberg al langer van werkgevers hoort.

Verleidingen

Het is niet zo dat Kouwenberg niets kan hebben. Hij bracht zijn jeugd door in de Bredase aandachtswijk Hoge Vucht, waar fraude en criminaliteit het dagelijks decor vormden. ‘Ik voetbalde met vriendjes in de buurt en wist niet beter. De dure sportwagens voor de deur vond ik alleen maar mooi.’ Kouwenberg ging studeren. HTS Civiele Techniek, Watermanagement. Als bijbaantje werd hij schoonmaker bij Klien in Breda. Daarnaast startte hij een studie- en huiswerkbegeleiding voor middelbare scholieren in zijn oude wijk. Na zijn studie werkte hij als projectleider bij diverse gemeenten en ingenieursbureaus en zette hij ook zelf bedrijven op, die hij later weer verkocht.

Positief blijven

Het bijbaantje bij Klien hield Kouwenberg altijd aan. Hij werd er uiteindelijk bedrijfsleider en nam het hele schoonmaakbedrijf in 2007 over. Kouwenberg staat bekend als sociaal ondernemer.

Met Klien kan Kouwenberg zijn sociale ambities realiseren. Maar incidenten zoals de rechtszaken maken het soms lastig om positief te blijven: ‘De meeste werknemers doen hun best en hebben het goed met hun werkgever en het bedrijf voor. Maar rotte appels worden nog te veel door de wet beschermd. En ook al is het slechts een klein percentage van het personeelsbestand, deze hebben een enorme impact op werkgevers. Hierdoor liggen werkgevers wakker, gaan ze eraan onderdoor of gaan hun bedrijven failliet. Ik ken veel ondernemers die mede om deze reden wel werk willen bieden, maar geen werkgever meer willen zijn.’

Het is stuitend

Ook werkgeversverplichtingen zoals het twee jaar doorbetalen bij ziekte en de hoge transitievergoedingen bij ontslag werken contraproductief, zegt Kouwenberg: ‘De samenleving wil dat wij mensen een vaste aanstelling geven in onze bedrijven. Natuurlijk, willen wij ook. Maar ik snap heel goed dat werkgevers hier huiverig voor zijn. Want als deze werknemers ziek worden moet je ze doorbetalen. En maken mensen er misbruik van, dan kun je als werkgever alleen maar lijdzaam toezien en betalen. De regelingen voor werkgevers worden bedacht door ambtenaren en politici die zelf nooit ondernemer, laat staan werkgever zijn geweest. Ze maken opmerkingen zoals ‘de transitievergoeding is toch aftrekbaar?’ of ‘dan had je maar geen ondernemer moeten worden’. Het is stuitend. Ze snappen er niets van. De politiek heeft veel te veel risico bij de werkgevers neergelegd en loopt nu van die verantwoordelijkheid weg.’

Zichtbaar maken

Om het bedrijfsleven een stem in de politiek te geven is Kouwenberg sinds 2014 gemeenteraadslid voor de VVD in Breda: ‘Ik ben de enige werkgever in de raad. Dit geeft al aan hoe belangrijk het is dat ook andere ondernemers politiek actief worden.’ Sowieso moeten werkgevers meer zichtbaar worden, vindt hij: ‘Werkgevers worden in de publieke opinie, mede gevoed door de politiek, vaak weggezet als zakkenvullers en opportunisten. Maar heel veel werkgevers doen met hun bedrijven heel veel goede dingen voor de samenleving. Dit doen we meestal zonder er ruchtbaarheid aan te geven. Zoals het project Brood en Rozen in Breda, waar werkgevers hun kennis en ervaring overdragen aan mensen in de bijstand. Of het VNO-project Participeren Loont, waar een netwerk van betrokken werkgevers hun bedrijven openstelt voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Of Betrokken Ondernemers Breda, waar werkgevers met hun bedrijven en werknemers allerlei maatschappelijke doelen ondersteunen. Er is op werkgevers van alles aan te merken. Ongetwijfeld. Maar onze grootste fout is dat we onszelf niet zichtbaarder hebben gemaakt.’

De nieuwe werkgever

Volgens Kouwenberg is het voor werkgevers in de huidige tijd niet mogelijk om alleen voor geldelijk gewin te gaan:

‘Dus je zult wel moeten, omdat je het anders niet redt. Maar ik merk ook dat de zorg voor elkaar steeds meer intrinsiek in werkgevers te vinden is. We leven niet meer in een wij-zij-samenleving. We moeten het samen doen. Dit drukken we bij VNO-NCW uit in de nieuwe visie ‘Ondernemen voor Brede Welvaart’, die we begin dit jaar hebben gepresenteerd. Het samen realiseren van een samenleving met gelijke kansen en werk, een duurzame leefomgeving en voldoende economische groei om die brede welvaart mogelijk te maken. De nieuwe werkgever is hier een essentieel onderdeel van.’